สมองปะการัง (Brain Coral) เป็นสัตว์ที่น่าทึ่งจากไฟลัม Anthzoa ที่อาศัยอยู่ในมหาสมุทรเขตร้อนทั่วโลก ชื่อของมันมาจากรูปร่างที่คล้ายสมองซึ่งเป็นผลมาจากโครงสร้างหินปูนที่ซับซ้อนและมีร่องลึกเหมือนรอยย่นบนสมอง Brain Coral เป็นตัวอย่างที่ยอดเยี่ยมของความงามตามธรรมชาติและความสามารถในการปรับตัวของสิ่งมีชีวิตในโลกใต้น้ำ
ลักษณะทางกายวิภาค
สมองปะการังมีรูปร่างกลมหรือโดม ซึ่งมักมีเส้นผ่านศูนย์กลางตั้งแต่ 10 เซนติเมตรถึง 2 เมตร โครงสร้างภายในประกอบด้วย “โพล립” ซึ่งเป็นหน่วยสัตว์ตัวเล็กๆ ที่มีปากอยู่ตรงกลางและล้อมรอบด้วย觸须 (tentacles) ที่ใช้ในการจับเหยื่อและการเคลื่อนไหว tentacles เหล่านี้สามารถขยายออกได้มากเมื่อต้องการจับอาหาร
สีของสมองปะการังมีตั้งแต่สีน้ำตาลเข้ม, สีเขียวแกมเทา ไปจนถึงสีม่วงอมชมพู ซึ่งขึ้นอยู่กับชนิดของสาหร่ายที่อาศัยอยู่ร่วมกันในเนื้อเยื่อของมัน (symbiotic algae) สาหร่ายเหล่านี้ช่วยให้สมองปะการังสามารถสร้างอาหารได้ด้วยการสังเคราะห์แสง
ลักษณะ | |
---|---|
รูปร่าง | กลม หรือ โดม |
ขนาด | 10 เซนติเมตร ถึง 2 เมตร |
สี | น้ำตาลเข้ม, เขียวแกมเทา, ม่วงอมชมพู |
โครงสร้าง | โพล립 และ tentacles |
วิถีชีวิตและการกินอาหาร
สมองปะการังเป็นสัตว์ที่ไม่เคลื่อนที่ (sessile) ซึ่งหมายความว่ามันจะยึดติดกับพื้นผิวอย่างแน่นหนาและไม่ออกไปไหน มันอาศัยอยู่ในน้ำตื้นที่มีแสงแดดส่องถึงในเขตร้อนทั่วโลก
สมองปะการังเป็น “filter feeder” ซึ่งหมายความว่ามันจะกรองอนุภาคขนาดเล็กจากน้ำเข้าไปในร่างกาย tentacles จะจับเหยื่อเล็กๆ เช่น สัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง (zooplankton) , แบคทีเรีย, และเศษชิ้นส่วนของสิ่งมีชีวิตอื่นๆ
นอกจากนี้ tentacles ของสมองปะการังยังถูกเคลือบด้วยเซลล์พิเศษที่เรียกว่า “nematocysts” ซึ่งสามารถยิงง poison needle เข้าไปในเหยื่อ
การสืบพันธุ์
สมองปะการังสามารถสืบพันธุ์ได้ทั้งแบบ 无性生殖 (asexual reproduction) และ แบบ有性生殖 (sexual reproduction)
- 无性生殖: สมองปะการังจะทำการ reproduce โดยการแตกตัวออกเป็นส่วนๆ ซึ่งแต่ละส่วนจะเติบโตขึ้นมาเป็น colony ที่แยกจากกัน
- 有性生殖: สมองปะการังจะปล่อยไข่และเซลล์สperm ลงไปในน้ำ
ไข่และ sperm จะรวมกันเป็น larvae ที่ว่ายน้ำไปตามกระแสน้ำ จนกระทั่งมันพบพื้นผิวที่เหมาะสมและเจริญเติบโตขึ้นมาเป็น colony ของสมองปะการังใหม่
ความสำคัญทางนิเวศวิทยา
สมองปะการัง เป็นส่วนหนึ่งที่สำคัญของระบบนิเวศทางทะเล colony ของมันสร้าง up ริฟ (reef) ที่ให้ที่อยู่อาศัยและอาหารสำหรับปลา, สัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง, และพืชทะเลอื่นๆ
นอกจากนี้สมองปะการัง ยังช่วยในการปกป้องฝั่งทะเลจากคลื่นและกระแสน้ำ
ภัยคุกคามต่อสมองปะการัง
สมองปะการัง กำลังเผชิญกับภัยคุกคามมากมายจากมนุษย์ รวมถึง:
- การเปลี่ยนแปลงของสภาพภูมิอากาศ: ความร้อนจากภาวะโลกร้อนทำให้สมองปะการังเกิดความเครียดและเสียชีวิตได้
- มลพิษทางน้ำ: ปุ๋ยเคมีและสารเคมีอื่นๆ ที่ไหลลงสู่มหาสมุทรจะทำลายสมองปะการัง
- การทำประมงแบบไม่ยั่งยืน: วิธีการจับปลาบางอย่าง เช่น การใช้ระเบิด และการ拖网 จะทำลาย colony ของสมองปะการัง
การอนุรักษ์
การอนุรักษ์สมองปะการังเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่งต่อการรักษาความสมดุลของระบบนิเวศทางทะเล
หลายประเทศกำลังดำเนินโครงการเพื่อปกป้องและฟื้นฟู colony ของสมองปะการัง
- การสร้างเขตห้ามล่าสัตว์
- การปลูกสมองปะการังใหม่
- การควบคุมมลพิษ
นอกจากนี้ การศึกษา และการสร้างความตระหนักรู้เกี่ยวกับความสำคัญของสมองปะการัง ยังเป็นสิ่งที่จำเป็นเพื่อให้ประชาชนร่วมมือกันในการอนุรักษ์สิ่งมีชีวิตอันแสนวิเศษนี้.